-
1 разбежаться
сов.1) йөгерү, йөгереп бару, йөгереп килү2) йөгереп таралышу, төрле якка йөгереп китү3) перен. таралу; чуарлану, алару, йөгерү -
2 при-
1) фигыль ясаганда кулланылса, бу алкушымчаның мәгънәләре түбәндәге ысуллар белән тәгъбир ителә:а) эшнең тәмамлануы, нәтиҗәлелеге "килү" ярдәмче фигыле белән биреләб) "якынайту", "беркетү", "тоташтыру" мәгънәләре "кую" ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәв) хәрәкәт кешенең үзенә юнәлтелгән очракта "итү" ярдәмче фигыле белән яки төп фигылен генә тәрҗемә итү юлы белән биреләг) тулы булмаган эш "бераз" рәвеше яки төшү ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәе) "арттыру, өстәү, кушу, тутыру" мәгънәсе "өстәп" рәвеш фигыле ярдәмендә яки башка юллар белән тәрҗемә ителәж) төп эш белән бер үк вакытта булган хәрәкәт -а (-ә, -ый, -и) кушымчалы рәвеш фигылен кабатлау ярдәмендә бирелә2) исемнәр, сыйфатлар ясаганда кулланылса, "буе[ндагы]", "алды[ндагы]", "яны[ндагы]" кебек сүзләр белән тәрҗемә ителә -
3 под-
приставка; = подо-; = подъ-1) фигыль ясаганда кулланылып, түбәндәге чаралар ярдәмендә бирелә2) "астына" дигән рәвеш ярдәмендә3) "янына" дигән рәвеш ярдәмендә4) "өстәп" дигән хәл фигыль ярдәмендә5) "бераз" дигән рәвеш ярдәмендә6) "төшү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә7) "астыртын" дигән рәвеш ярдәмендә8) "кушылып" дигән хәл фигыль ярдәмендә9) "җибәрү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә10) кайбер приставкалы фигыльләрнең бары төп фигылен генә тәрҗемә итү юлы белән11) исем һәм сыйфат ясаганда кулланылып, түбәндәге чаралар ярдәмендә тәрҗемә ителә12) "астындагы" дигән сыйфат ярдәмендә13) "янындагы" дигән сыйфат ярдәмендә14) "кече" дигән сыйфат ярдәмендә15) "ярдәмчесе" дигән исем ярдәмендә16) исем ясагыч "...ча" кушымчасы ярдәмендә -
4 бежать
-
5 прибежать
сов.йөгереп килү (бару), йөгереп килеп (барып) җитү -
6 разлететься
сов.1) очыкитү, очып таралу2) ( разойтись) таралу; төрле якка китү3) ( разбитьсна части) ватылу, ватылып чәчрәү, чәлпәрәмә килү4) перен. (напр. о мечтах) юкка чыгу, җимерелү, бетү5) кызу бара башлау, кызу очып бару, кызу йөгереп (чабып) бару;разлетевшись, удариться о столб — кызу чабып барып баганага бәрелү
6) перен. (распространиться - напр. о новости) йөгереп бару (килү), чабып бару (килү), очып бару (килү) -
7 подбежать
сов.1) ( к кому-чему) йөгереп (чабып) килү, йөгереп (чабып) килеп җитү2) подо что йөгереп (чабып) астына керү -
8 на
I предлог1) с вин. п. (при обознач. действия, направленного на поверхность или внешнюю сторону предмета)...га, өстенә2) с вин. п. (при обознач. лиц, организаций, на к-рые возлагается ответственность, работа и т. п.)...га, өстенә3) с вин. п. (при обознач. места, на к-рое направлено действие)...гапойти на завод — заводка бару; заводка эшкә керү
4) с вин. п. (по направлению, в сторону)...га,...га табаидти на голос — тавыш ишетелгән якка таба бару; тавышка таба бару
окна на восток — тәрәзәләр көнчыгышка таба [карый]
дверь на улицу — ишек урамга таба [карый]
5) с вин. п. (при обознач. соприкоснсвения, столкновения)...ганаткнуться на кого-л. в темноте — караңгыда кемгә дә булса барып бәрелү
6) с вин. п. (при указ. срока, времени)...та,...нена зиму — кышка, кыш айларына
на этот раз — бу юлы, бу очракта
со дня на день — бүген-иртәгә, тиз арада, тиз вакыт эчендә
7) с вин. п. (с какой целью, для чего-л.)...га8) с вин. п. (при обозначении цели, назначения)...лык9) разг.; с вин. п. (при обознач. специальности, профессии)...лыккаучиться на слесаря — слесарьлыкка уку;
10) с вин. п. (для, ради)...га, өчен11) с вин. п. (с сущ. "лад", "манера", "образец")...ча, буенча12) с вин. п. (при обознач. предмета, являющегося орудием действия)...га13) с вин. п. (при обознач. количества, меры)...га14) с вин. п. (при умножении, делении)...га15) с предл. п. (на вопрос "где")...да, өстендә16) с предл. п. (при обознач. лиц, предметов, одетых, облачённых во что-л.)...өстендә,...өстенә17) с предл. п. (при обознач. области, сферы деятельности)...да18) с предл. п. (при указ. на положение, состояние)...да булусостоять на чьём-л. иждивении — берәүнең тәрбиясендә тору
19) с предл. п. (при обозначении времени, срока)...да20) с предл. п. (в нек-рых устойчивых сочет.)...гандана ходу — барганда, барган шәпкә
21) с предл. п. (при обознач. предмета, являющегося нижней или внутренней частью чего-л.)...лы,...эчле22) с предл. п. (при обознач. средств передвижения)...да,...белән23) с предл. п. (при посредстве, с помощью чего-л.)...да24) с предл. п. (при обознач. вещества, к-рое входит в состав чего-л.)...га эшләнгән,...да эшләнгән,...лы,... кушып (катнаштырып) эшләнгән•- сорвать зло II частицамәна, возьми — мә, ал
- на-поди -
9 набежать
сов.1) на кого-что (натолкнуться с разбега) йөгереп барганда бәрелү, барып (килеп) бәрелү2) разг. ( сбежаться) [йөгереп килеп] җыелу3) (об облаках, тумане) кинәт каплау, каплап алу; ( о волнах) килеп бәрелү, каплау4) ( о ветре) кинәт исү, исеп китү; исеп кую5) разг. ( налиться) тулу, җыелунабежало с ведро воды — [бер] чиләккә якын су җыелды
6) барлыкка килү, чыгу7) перен.; разг. (о деньгах, процентах) җыелу -
10 подлететь
-
11 сбегать
I сб`егатьсов. разг.II сбег`атьнесов.; см. сбежать
См. также в других словарях:
чабу — I. ф. 1. Үлән яки игенне чалгы яки чапкыч машина белән кистерү 2. Нин. б. үткен нәрсә белән кисү, кистерү. кисеп өзү. Берәр корал белән вак кисәкләргә бүлү, аеру, кисү 3. Нәр. б. кисәген, катлавын вату (балта, лом һ. б. белән). (Күмер, руда, таш) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
терт — обр. ияр. Бөтен тән белән кинәт кенә кискен бер хәрәкәт ясауны белдерә. рәв. Җитез хәрәкәтләр белән атлау, йөгергәләү тур. терт терт йөгереп бер кыз килә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тузыну — 1. Арлы бирле бик кызу йөгереп йөрү; ду күчерү. Ыгы зыгы килү, шаулашу 2. Бик нык котырыну (стихия, табигать күренешләре тур.) 3. күч. Бик каты ачулану, дулау, гауга чыгару … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чалырлык — Терлекне суйганда муенның киселә торган урындагы сөяге. II. ЧАЛУ – 1. Бер берсенә аркылы кую, аркылы китереп кую; берсен икенчесе өстенә кую (аякларны) 2. Көрәшкәндә, басып торганда яки атлап, йөгереп барганда кемне дә булса егу өчен аның аягына… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге